Większość zawodowych kierowców rajdowych i wyścigowych, którzy znają się na swojej robocie oraz na budowie swojego samochodu, o wiele bardziej cenią sobie właściwie dobrane i zestrojone zawieszenie niż moc jednostki napędowej. Precyzja prowadzenia w każdym sporcie motorowym jest na wagę złota. Tutaj każdy element zawieszenia się liczy.
Wszystko opiera się na amortyzatorach
W sportach motorowych optymalne ustawienie zawieszenia dotyczy nie tylko regulacji amortyzatorów czy sprężyn, ale również dostrojenia stabilizatorów, ustawienia kąta pochylenia kół oraz regulacji ich geometrii. Jednak nadal najważniejszym elementem w wyczynowych autach sportowych jest amortyzator. Jego sportowe wersje w porównaniu z cywilnymi odpowiednikami charakteryzują się o wiele większą trwałością oraz możliwością ich regulacji pod względem twardości oraz skoku. W samochodach sportowych wykorzystuje się najczęściej amortyzatory olejowo-gazowe. Zmianę twardości amortyzatora przeprowadza się poprzez właściwy dobór tłoka, a także z użyciem specjalnych podkładek regulacyjnych, które umieszczone są w jego wnętrzu. Regulację skoku przeprowadza się z użyciem pierścieni oraz podkładek kontrujących. Zazwyczaj na twarde, asfaltowe odcinki ustawia się twarde zawieszenie o niewielkim skoku, natomiast na szutrowe i nierówne nawierzchniowo rajdy stosuje się miększe zawieszenie o dużym skoku amortyzatorów.
Amortyzator jest bez wątpienia najważniejszym elementem zawieszenia sportowego, jednak działając w pojedynkę nie jest on w stanie zapewnić kierowcy optymalnego prowadzenia. Potrzebne są do tego również inne elementy zawieszenia, jak sprężyny czy też drążki reakcyjne. Są to elementy sprężyste, których zadaniem jest niwelowanie i rozpraszanie energii powstającej w momencie uderzania kół o nierówności jezdni. Najczęściej stosuje się po jednej sprężynie na każde koło, jednak wykorzystuje się również rozwiązania, gdzie na tylnej osi samochodu zamiast sprężyn montowane są drążki skrętne.
Twardość sprężyn, czyli kilogramy na centymetry
Sportową sprężynę samochodową można określić po jej twardości oraz liniowej lub progresywnej charakterystyce. Sprężyny mogą mieć różną długość, ilość zwojów, grubość oraz materiał, z którego zostały wykonane. Ich głównym zadaniem jest niwelowanie wszelkich przechyłów nadwozia podczas jazdy samochodem w zakrętach. Twardość poszczególnej sprężyny podaje się w kilogramach na centymetr. I tak, w przypadku rajdów na asfaltowej nawierzchni zakłada się najczęściej sprężyny o twardości 80-110 kg (czyli np. przy nacisku 100 kg sprężyna ugina się o jeden centymetr). Na nawierzchnie również asfaltowe jednak o wiele bardziej dziurawe, wybierane są sprężyny nieco miększe, których twardość wynosi 80-100 kg. Z kolei na szutry i tym podobne nawierzchnie zakładane są bardzo miękkie sprężyny o twardości ok. 40-70 kg.
W przypadku sprężyn ważna jest ich charakterystyka, a więc czy są to elementy liniowe czy progresywne. Pierwsze z nich to sprężyny, które uginają się w całym zakresie obciążeń o taką samą wartość, czyli ich zdolność do uginania się jest stała (np. sprężyna o twardości 100 kg ugnie się o 2 cm pod naciskiem 200 kg, a o 4 cm pod ciężarem 400 kg). Z kolei w przypadku sprężyn progresywnych, aby uzyskać ich ugięcie, konieczne jest przyłożenie na każdy centymetr coraz większej siły. Tego rodzaju elementy bardzo łatwo rozpoznać po ich budowie. Posiadają one zwoje, które nie są rozłożone w równych odstępach , z przewagą np. na górze, a z mniejszą ilością na dole.
Stabilizacja
Kolejnym elementem, bez którego odpowiednie zestrojenie zawieszenia, a tym samym dobry wynik sportowy nie byłby możliwy, to stabilizator. Jest to sprężysty kawałek pręta, którego głównym celem, podobnie jak sprężyny, jest niwelowanie przechyłów samochodu w zakrętach. Właściwy dobór tych elementów ma duże znaczenie dla prawidłowego prowadzenia się auta, w tym na jego podsterowność lub nadsterowność.
W sportach motorowych komfort jazdy wyczynowym samochodem, tak naprawdę, nie jest ważny i schodzi na dalszy tor. Tutaj chodzi przede wszystkim o precyzję jazdy i odpowiedni jej tor. Walka toczy się o każdy centymetr toru oraz sekundę czasu okrążenia czy też odcinka rajdu. Żaden samochód sportowy, nawet z najmocniejszym silnikiem pod maską oraz topowym kierowcą za sterami, nie uzyska satysfakcjonujących wyników bez odpowiednio dobranego i zestrojonego zawieszenia.
Redaktor: Nowezawieszenie.pl
